Dahl, który zajmował się reżimami demo­kratycznymi, opracował siedem warunków istnienia demokracji. Jego proceduralna teoria demokracji zawiera m.in. zna­ne wszystkim i powszechnie stosowane kryteria dotyczące równego prawa do głosowania i kandydowania każdego oby­watela czy kwestie swobód obywatelskich. Jednak zdaniem politologa demokracja to coś więcej. W swojej pracy głosił, że nie ma demokracji bez pluralistycznego i różnorodnego rynku mediów, które zapewniają rzeczywistą różnorodność przekazu i wolność słowa. Nie ma prawdzi­wej demokracji, jeśli każdemu obywatelo­wi rzeczywistość nie zapewnia różnorakich przekazów dotyczących bieżących wy­darzeń. Mówienie o rynku medialnym jako warunku istnienia demokracji nie jest specjalnie częste wśród naukowców i politologów. Jednak decyzja Dahla wy­daje się być słuszna, a opracowane przez niego kryteria istnienia demokracji mogą uchodzić za najlepiej oddające istotę tego ustroju. Szczególnie współcześnie.

Los państwa w rękach mediów

Od lat widać bowiem rosnącą rolę mediów w krajach demokratycznych. Ich znaczenie dla społeczeństwa, narodu i pań­stwa staje się coraz silniejsze wraz z upły­wem czasu i rozwojem ludzkości. Trudno dziś wyobrazić sobie kraj demokratycz­ny, w którym istniałaby tylko jedna tele­wizja, jedna gazeta i jedno radio, wszystkie należące do tego samego podmiotu. Takie media zabiłyby demokrację bardzo szybko. Demokracja bowiem opiera się na udziale narodu w rządzeniu i prowadzeniu polity­ki. Naród, będący suwerenem, podejmuje decyzje, samodzielnie lub przez przedsta­wicieli, dotyczące planów strategicznych czy bieżących wydarzeń. Ustrój demokra­tyczny opiera się, przynajmniej w teorii, na powszechnym udziale w procesach decy­zyjnych. To sprawia, że jedną z najważ­niejszych i najcenniejszych rzeczy w tym ustroju staje się informacja oraz wiedza, która z niej płynie. Wiedza członków narodu jest potrzebna, by podejmować świadome decyzje. Kogo wybrać na ważne stanowisko? Jak zagłosować w referen­dum? Na jaką manifestację pójść? Kogo poprzeć w wysłuchaniu publicznym? Do podejmowania takich decyzji, będących częścią demokratycznego życia publicz­nego, trzeba mieć wiedzę. Bez wiedzy obywateli demokracja nie może dzia­łać w sposób efektywny i korzystny dla wszystkich. Bez rzetelnej informacji natomiast obywatele nie będą mieli od­powiedniej wiedzy, która pozwoli im podejmować decyzje. W ten sposób koło się zamyka, a los demokracji w ogromnej mierze zależy od sposobu działalności mediów oraz mechanizmów, jakie rzą­dzą rynkiem medialnym w danym kraju.

Sytuacją idealną, która gwarantuje i za­bezpiecza kraj przed wynaturzeniem wła­dzy i reżimu demokratycznego, jest istnie­nie różnorodnego przekazu medialnego, który zapewnia odbiorcy możliwość zapoznania się z argumentacją różnych stron politycznego sporu. Każdy musi mieć możliwość znalezienia rzetelnej i obiek­tywnej informacji oraz zapoznania się z wnioskami i interpretacjami osób z róż­nych stron sceny politycznej oraz komen­tatorów mających różne światopoglądy. Odbiorca musi wiedzieć oraz móc wyrobić sobie swój własny komentarz na potrzeby prywatne oraz publiczne. Media czy pu­bliczne czy prywatne nie powinny odstę­pować od tej praktyki, ponieważ ona jest de facto kluczem do sprawnego działania demokracji. Obywatele pełnią w niej prze­cież rolę kontrolną nad politykami oraz całym spektrum rzeczywistości publicznej. Nadzorca musi natomiast wiedzieć, co się dzieje naprawdę, by móc korygować bądź też zmieniać swojego najemnika. Politycy są jak najemnicy i muszą być poddawani kontroli społeczeństwa.

(?)