(na podstawie Kroniki Wydarzeń 1980-1990 r., wydanej przez Rejonowy Komitet Obywatelski w Biłgoraju oraz opracowania Jerzego Masłowskiego) 

Stan etatowy Służby Bezpieczeństwa w latach 1975-1985 w województwach:

 Na obecnym etapie badań nie dysponujemy szczegółowymi danymi odnośnie do lat 1986-1989. Znana jest ogólna liczba etatów SB w skali kraju z 1988 roku ? 24307. Jest to w stosunku do 1985 roku (18948) wzrost liczby funkcjonariuszy o 5359. Na tej podstawie można przyjąć, że przed dość licznymi przenosinami funkcjonariuszy SB do milicji w 1989 roku (przed 30.06.1989) liczba funkcjonariuszy SB w trzech ówczesnych województwach wynosiła powyżej 1000.

Dysponujemy szczegółowymi danymi odnośnie składu liczbowego funkcjonariuszy SB w poszczególnych wydziałach Komend Wojewódzkich MO w latach 1975-1981.  

Tajni współpracownicy w pionach operacyjnych resortu spraw wewnętrznych w latach 1975-1984
w woj. chełmskim, lubelskim i zamojskim:

Na obecnym etapie badań nie można określić liczby tajnych współpracowników (TW) w omawianych województwach w latach 1985-1989. Wiadomo jedynie, że ostatnie lata PRL to okres wytężonego werbunku tajnych współpracowników i z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że ich liczba w 1989 roku sięgnęła ok. 5000.

Swoistym fenomenem pod względem skali zagenturyzowania społeczeństwa jest województwo chełmskie, które od 1981 roku niepodzielnie zajmowało w skali kraju pierwsze miejsce pod względem liczby TW przypadających na liczbę mieszkańców:
1 tajny współpracownik w 1981 roku na 540 mieszkańców, a już w 1984 1 na 268 mieszkańców województwa.
Województwo zamojskie w 1981 roku znajdowało się na miejscu 9. (1 TW na 861 mieszkańców), a w 1984 awansowało na miejsce 6. (1 TW na 386 mieszkańców).
Województwo lubelskie z grupy województw o średnim stopniu agenturyzacji w 1984 roku przesunęło się do grupy najmniej zagenturyzowanych zajmując 11 miejsce od końca listy (1 TW na 629 mieszkańców).
Na ostatnim miejscu tej listy w 1984 roku było województwo nowosądeckie gdzie jeden TW przypadał na 994 mieszkańców.

Przy odczytywaniu powyższych liczb musimy pamiętać, że jest to tylko agentura pionów operacyjnych Służby Bezpieczeństwa. Pozostałe piony SB (technika, wydział paszportów itp.) prowadziły własną agenturę. Do niej należy doliczyć agenturę Milicji Obywatelskiej, wywiadu MSW, Wojskowej Służby Wewnętrznej, Wojsk Ochrony Pogranicza (szczelnie aktywnych w woj. chełmskim i zamojskim) oraz wywiadu wojskowego.

Odrębnym problemem jest agentura prowadzona bezpośrednio przez oficerów i rezydentów służb wywiadowczych sowieckich. Wiadomo, że w każdym województwie stale przebywał przynajmniej 1 oficer KGB mający do dyspozycji ok. 10 rezydentów, którzy werbowali i prowadzili własną agenturę. Wszyscy oni są wśród nas.

Oprac. Jerzy Masłowski

Widząc konieczność zbadania i upowszechnienia wiedzy o metodach i skutkach działań aparatu bezpieczeństwa PRL i jego agentury, powołuje się Zespół Historyczny, którego celem będzie prowadzenie badań naukowych dotyczących sposobów funkcjonowania peerelowskiego aparatu przemocyw stosunku do regionalnych struktur NSZZ "Solidarność" oraz członków Związku.

W skład Zespołu wchodzą:
dr hab. Mirosław Piotrowski, prof. KUL ? poseł do Parlamentu Europejskiego,
doc. dr hab. Antoni Mieczkowski, prof. UMCS,
Włodzimierz Blajerski,
Robert Makenson,
Marcin Dąbrowski.